عفونت واژن یکی از بیماریهای شایع زنان است که همراه با خارش، سوزش و ترشحات غیر معمول (رنگ و بوی خاص) در ناحیه واژینال بروز پیدا میکند. این عارضه زمانی رخ میدهد که تعادل طبیعی میکروارگانیسمهای واژن به دلایل مختلف برهم بخورد. واژن بافت عضلانی است که از غشای مخاطی پوشیده شده و بخش داخلی آن از دهانه رحم آغاز میشود. این ناحیه از دستگاه تناسلی زنان حساسیت زیادی دارد و به دلیل رطوبت بالا به شدت مستعد ابتلا به عفونت است. از همینرو باید بروز کوچکترین علائم عفونت واژن در زنان را جدی بگیرید و در صورت ادامهدار شدن بیش از یک هفته، حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
عفونت واژن چیست؟
عفونت واژن (Vaginitis) نوعی التهاب در این ناحیه است که به آن ولوو واژینیت هم میگویند. زمانی که تعادل باکتریهای ناحیه واژینال برهم بخورد، فرد دچار سوزش و خارش در واژن و خروج ترشح غیر عادی از آن میشود. ترشح مقداری مایع شفاف و بدون بو از واژن در طول روز طبیعی است، اما وقتی که این ترشحات دچار تغییر رنگ یا بوی شدیدی شوند و شما همزمان با ادرار کردن درد یا سوزش احساس کنید، نشاندهنده عفونت واژن هستند. این عارضه باعث میشود تا موقع رابطه جنسی، درد شدید، خونریزی یا لکهبینی داشته باشید.
انواع عفونت واژن
:
این عارضه دارای انواع مختلفی است که برای درمان و بهبود سریعتر، ابتدا باید نوع آن تشخیص داده شود. رایجترین انواع واژینیت شامل موارد زیر میشوند:
عفونت قارچی یا مخمری واژینال
عامل اصلی بروز این نوع عفونت واژینال، قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس (Candida albicans) است. مصرف بیرویه و خودسرانه برخی آنتیبیوتیکها باعث برهم خوردن تعادل باکتریایی واژن و اختلال در کنترل رشد مخمرها میشود. در این وضعیت احتمال ابتلای واژن به عفونت بسیار زیاد است.
افراد مبتلا به دیابت، سیستم ایمنی ضعیف، زنان باردار و آنهایی که کربوهیدرات زیادی مصرف میکنند، مستعد ابتلا به عفونت قارچی واژن هستند. این نوع عفونت در بین دختران باکره هم مشاهده میشود.
علائم واژینیت قارچی عبارتاند از:
- خارش
- التهاب
- تورم
- سوزش ادرار
- درد موقع رابطه جنسی
- ترشحات سفید، غلیظ و پنیری شکل
عفونت باکتریایی واژینال
این نوع عفونت با برهم زدن تعادل باکتریایی واژن باعث رشد چندین برابر آنها میشود. مهمترین مشخصه عفونت باکتریایی واژینال، عدم وجود درد و تحریک در این ناحیه است. فرد پس از ابتلا به آن معمولا هیچ علائمی احساس نمیکند یا فقط دچار خارش میشود. از دیگر نشانه این نوع عفونت باید به ترشحات سفید مایل به خاکستری با بوی ماهی اشاره کنیم که معمولا بعد از رابطه جنسی قابل مشاهده است.
عوارض عفونت باکتریایی واژن عبارتاند از:
- عفونت رحم
- سقط جنین
- سزارین
- التهاب لگن
- اندومتریت بعد از زایمان طبیعی
عفونت تریکومونیازیس واژینال
عفونت تریکومونیازیس (Trichomoniasis) از طریق رابطه جنسی انتقال پیدا میکند. این نوع عفونت واژینال اغلب با خارش، درد شکمی و سوزش ادرار همراه است که باعث بروز ترشحات زرد مایل به سبز و کفآلود میشود. اغلب افراد مبتلا به تریکومونیازیس واژینال ابتدا دچار عفونت مجاری ادراری میشوند، سپس این عفونت در زنان به واژن و در مردان به مجرای پیشاب میرسد.
علائم عفونت واژن
در برخی موارد ممکن است هیچ علامتی مشاهده نشود، اما در صورت بروز، شایعترین نشانه های عفونت واژن عبارتاند از:
- خارش واژن
- تغییر در میزان ترشحات واژن
- تغییر رنگ ترشحات واژن
- بوی نامطبوع در ناحیه واژن
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- درد هنگام مقاربت (میتواند علت درد رحم باشد.)
- خونریزی واژن یا لکهبینی
چه زمانی برای عفونت واژن به دکتر مراجعه کنیم؟
این عارضه خطرناک نیست، اما بهتر است هر چه زودتر علت بروز آن تشخیص داده شود. بنابراین با مشاهده شرایط و علائم زیر حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
- بروز عفونت واژینال برای دفعه اول
- وجود سابقه عفونت واژن
- داشتن شرکای جنسی متفاوت یا جدید
- وجود تب
- بارداری ( کمک پزشک زنان در بارداری )
- بازگشت علائم پس از درمان
اگر مطمئن هستید که سوزش و خارش واژن شما ناشی از عفونت مخمری است، میتوانید آن را با داروهای ضد قارچ واژینال بدون نسخه درمان کنید. در غیر این صورت حتما با پزشک متخصص زنان خود مشورت داشته باشید.
شایعترین عوامل ایجادکننده عفونت واژینال شامل موارد زیر هستند:
- عفونتهای باکتریایی: معمولا باکتریهای خاصی در واژن یافت میشوند. رشد بیش از حد این باکتریها میتواند موجب واژینوز باکتریایی شود.
- عفونتهای مخمری: عفونتهای مخمری معمولا در اثر قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد میشوند.
- عفونتهای انگلی: عامل این نوع واژینیت، انگل تک یاختهای است که میتواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود.
- آتروفی واژن: این حالت معمولا پس از یائسگی رخ میدهد. همچنین در سایر مراحل زندگی، در صورت کاهش میزان استروژن مانند دوران شیردهی ایجاد میشود.
- مواد تحریککننده: صابون، عطر و روشهای ضد بارداری واژینال همگی از محرکهای واژن هستند که میتوانند باعث التهاب شوند.
عوامل اثرگذار بر بروز عفونت واژن کدامند؟
در حالت عادی واژن زنان دارای اسیدیته مشخص است تا از رشد عوامل بیماریزا مانند انواع باکتریها و قارچها جلوگیری کند. عواملی مانند استفاده مداوم از صابون یا شویندههای بسیار قوی باعث برهم خوردن تعادل محیط واژن و تغییر اسیدیته آن میشوند. در این وضعیت باکتریهای مفید واژن از بین میروند که نتیجه آن ایجاد محیطی مناسب برای رشد عوامل بیماریزا و بروز عفونت است.
دیگر عوامل اثرگذار و تشدیدکننده عفونت واژینال عبارتاند از:
- مصرف طولانیمدت آنتیبیوتیک
- استرس شدید
- رابطه جنسی محافظت نشده (بدون کاندوم)
- استفاده از داروهای مصرفی به صورت واژینال
- حاملگی
- عدم رعایت بهداشت فردی
- دیابت کنترل نشده
- داروهای کورتونی
- قرصهای استروژنی ضد بارداری
بدون دیدگاه